Bugünkü gazetelerde çıkan bir haber, Çanakkale Muharebeleri sırasında çekilmiş bir film ile alâkalıydı. Konuyla ilgilenenler bu filmin önceki bölümlerini görmüşlerdir mutlaka. Savaş muhabiri olarak 25 Nisan 1915 çıkarmasından itibaren yarımada da bulunan gazeteci Ellis Ashmead Bartlett’in çektiği görüntüler, savaş sırasında müttefik askerlerinin cephe hattında ve cephe gerisindeki yaşamları hakkında kısa ama çok önemli bilgiler veriyordu. Yeni ortaya çıkan bu görüntüler ise , Avustralya Savaş müzesi (AWM ) yetkilisi Stephanie Boyle’nin ifadesiyle daha önce 20 dakikalık iken şimdi 20 dak. 45.sn. oldu.
Basınımızda bu görüntülerin 25 Nisan 1915 Anzak çıkarmasına ait olduğu belirtilse de , film dikkatli incelendiğinde hiçte öyle olmadığı anlaşılıyor. Yeni ortaya çıkan Arıburnu–Anzak Koyu’ndaki Anzak askerleri ve Suvla’daki İngiliz askeri görüntülerini Avustralyalı tarihçi Bill Sellars’la konuştum. Sellars , Gelibolu Harekatı sırasında çekilmiş yeni tesbit edilen bu filmin, bizim bilgilerimize çok önemli katkılar yapacağı görüşünde. AWM tarafından ortaya çıkarılan bu görüntüler sadece 45 sn.olsa da daha önceki filmde gösterilmeyen bölgeleri gösteriyor.
Bill Sellars bu çekimin İngiliz gazeteci Ashmead Bartlett tarafından Temmuz 1915’ten sonra yapıldığını belirtiyor. Ashmead-Bartlett’in Londra’dan döndüğü Temmuz’a kadar Gelibolu yarımadası’nda kamera yoktu ve çekim yapılmadı. Bu görüntüler bazı Türk medya organlarında yer aldığı gibi çıkarma görüntüleri değil. Sellars, filmde Anzak koyunda görülen iskelelerin de çıkarmadan çok sonra inşa edildiğini belirtti.
Bu arada daha önce arşivlerde bulunan ve yine Ashmead Bartlett’in Çanakkale Savaşı sırasında çektiği filmden yaklaşık 5 dakikalık bir görüntüyü buradan izleyebilir, müttefik askerlerin günlük yaşamlarını, Kirte muharebelerinde kullanılan zırhlı araçları, katırları , Kanlısırt muharebesi sırasında yapılmış bir bombardımanı izleyebilirsiniz. ( Bu filmin linkini bana verdiği için Ahmet Yurttakal’a çok teşekkür ederim.)
Peki ya bizim görüntülerimiz nerede? Çanakkale Muharebeleri devam ederken ordu film ekibin de çekimler yapıp İstanbul’da Harp Okulu öğrencilerine izlettirdiğini biliyoruz. Ne yazık ki bu mücadeleden elimize kalan savaş görüntüleri henüz yok. Umarım bu çekimlerde saklanmış, bir gün ortaya çıkarılmayı bekliyordur. Ne dersiniz?