18 Mart Zaferini kazanan Çanakkale Müstahkem Mevki askerlerinden üstün gayret, fedakarlık ve cesaretleri görülenlerin taltifi için Harbiye Nezareti’nden hazırlanan liste 26 Nisan 1915 tarihli padişah iradesi ile icraya konmuştur. Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili Enver Paşa, Sadrazam Said Halim Paşa ve Padişah Mehmed Reşad’ın imzalarıyla çıkarılan irade ve madalya ile taltif edilip ödüllendirilen 18 Mart Kahramanlarının listesi aşağıdadır.
* * * *
İrade-i Seniyye
Bahr-i Sefîd [Çanakkale] Boğazı Muharebatı’nda fedâkârca hizmetleri görülen bir kaymakamın [yarbay] Gümüş İmtiyaz Muharebe Madalyası ve iki binbaşı, bir kolağası, iki yüzbaşı, yedi mülâzım-ı evvel [üsteğmen], altı mülâzım-ı sani [teğmen] bir kamaca, bir küçük zabit dokuz çavuş, yedi onbaşı, beş nefer ile Almanyalı Mülâzım [Teğmen] Zaydler ve Torpil [mayın] memuru Alman zabiti Bentak Efendilerin birer adet Gümüş Liyakat Muharebe Madalyası’yla taltifleri icra kılınmıştır.
İşbu irade-i seniyyenin icrasına Harbiye Nazırı memurdur.
Sene 13 Nisan 331 [26 Nisan 1915]
| Başkumandan Vekili
ve Harbiye Nazırı Enver |
Sadrazam
Mehmed Said |
[Padişah]
Mehmed Reşad |
Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı Karargahı
1- Cevat Paşa, 2- Yarbay Selahattin Adil, 3- Yüzbaşı Osman Zati
Kaymakam [Yarbay] Selahaddin Adil Bey, Çanakkale Müstahkem Mevki Erkân-ı Harbiye Reisi [Kurmay Başkanı]: Çanakkale Boğazı’nın savunulmasında kendisine verilen vazifeyi en iyi bir şekilde ve başarıyla yerine getirmesinden dolayı Gümüş Muharebe İmtiyaz Madalyasıyla taltifi.
Binbaşı Rıfat Bey, (Ali oğlu, Kasımpaşalı), 8. Ağır Obüs Alayı 1. Tabur Kumandanı: Taburun talim ve terbiyesinde gösterdiği liyakat ve bu yüzden icra ettiği muharebede başarılı hareketinden dolayı bir adet Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Binbaşı Macid Bey (Ahmed Necib oğlu, Üsküdarlı), 5. Ağır Topçu Alayı Kumandanı: Boğaz Muharebesindeki üstün gayret ve fedakârlığından dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi
Kolağası Osman Zâti Efendi, Çanakkale Boğazı Müstahkem Mevki Kurmay Heyetinde Birinci Şube Müdürü: Boğaz’ın müdafaasında gayret ve fevkalade hizmetlerinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Bahriye Yüzbaşı Hüseyin Efendi, Tayyare Rasıdı: Muharebe esnasındaki gayret ve fedakârlığına mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Bahriye Yüzbaşı Galib Efendi Tayyare Rasıdı: Muharebe esnasındaki gayret ve fedakârlığına mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Evvel [Üsteğmen] Ali Sırrı Efendi (Cemal oğlu, Edirneli) 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur, 2. Bölükten: Muharebede bataryasıyla son derece fedakârane ve başarıyla harp ettiğinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Evvel [Üsteğmen] Arif Efendi (Salih oğlu, Trabzonlu) 8. Ağır Topçu Alayı Endaht [Atış] Taburu 3. Bölükten: Muharebede bataryasıyla son derece fedakârane ve başarıyla harp ettiğinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Evvel [Üsteğmen] Hasan Sadi Efendi (Behçet oğlu, Eski Zağralı) 8. Ağır Topçu Alayı 4. Bölükten: Muharebede bataryasıyla son derece fedakârane ve başarıyla harp ettiğinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Evvel [Üsteğmen] Şevki Efendi (Hüseyin oğlu, İstanbul Ramili) 10. Ağır Topçu Alayı Endaht (Atış) Taburu 3. Bölükten: Muharebede bataryasıyla son derece fedakârane ve başarıyla harp ettiğinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Sani [Teğmen] Murad Efendi (Hulusi oğlu, Nasliçli) 8. Ağır Topçu Alayı 1. Taburu 2. Bölükten: Bataryada vazifesini cesaret ve fedakârlıkla düşman ateşi altında başarıyla yerine getirdiğinden mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Sani [Teğmen] Halid Efendi (Hasan oğlu, İstanbul Mahmutpaşalı) 8. Ağır Topçu Alayı 1. Taburu 2. Bölükten: Bataryada vazifesini cesaret ve fedakârlıkla düşman ateşi altında başarıyla yerine getirdiğinden mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Evvel [Üsteğmen] Kemal Efendi, Mesudiye Bataryası Kumandanı: Bataryasındaki faaliyeti ve harpte gösterdiği cesaret ve fedakârlığına mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Evvel [Üsteğmen] Nâki Efendi, (Hafız Davud oğlu, Gelibolulu), 4. Ağır Topçu Alayı, 2. Tabur, 5. Takım Zabiti: Muharebede bataryasındaki hizmet ve gayretine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Sâni [Teğmen] Abdülkadir Efendi, (Hacı Mahmud oğlu, Halepli), 4. Ağır Topçu Alayı, 2. Tabur, 5. Takım Zabiti: Muharebede bataryasındaki hizmet ve gayretine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Sâni [Teğmen] Ömer Fahri Efendi, (Sabri oğlu, Sivaslı), 4. Ağır Topçu Alayı, 2. Tabur, 5. Takım Zabiti: Muharebede bataryasındaki hizmet ve gayretine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım [Teğmen] Zaydler, (Tayyareci, Alman subayı): Fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Evvel [Üsteğmen] Hasan Basri Efendi, (Mehmed oğlu, Midillili), 4. Ağır Topçu Alayı, 6. Takım Kumandanı: Muharebede bataryasındaki hizmet ve gayretine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Sâni [Teğmen] Kâzım Efendi, (Hacıvat oğlu), 4. Ağır Topçu Alayı, 10. Takım Kumandanı: Muharebede bataryasındaki hizmet ve gayretine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Sâni [Teğmen] Cemal Efendi, Tayyare Müfrezesi Kumandanı: Muharebedeki gayret ve fedakârlığına mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mülâzım-ı Sâni [Teğmen] Bentak Efendi, Torpil [Mayın] Memuru, Alman Subayı: Fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Ahmed Efendi (Adem oğlu, Filibeli), 3. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur Kamacısı: Müstahkem Mevki’ye gönderilen her çeşit topların tamirinde gösterdiği fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Hüseyin Efendi (Vehbi oğlu, İstanbullu), 4. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur Kamacısı: Muharebede bataryasındaki fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Onbaşı Şevket (Osman oğlu, Karahisarlı), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük Nişancısı: Nişancılıktaki meleke ve maharetinden dolayı harplerde başarıyla isabetler elde edilmesine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Çavuş Cemil (Mehmed oğlu, İstanbullu), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 2. Bölük Topçusu: Topunun güzel ve başarılı bir şekilde kullanılması, cephane ikmali hususunda fevkalade gayretinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Çavuş Süleyman Halid (Hızır oğlu, Erzincanlı), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 2. Bölük Topçusu: Topunun güzel ve başarılı bir şekilde kullanılması, cephane ikmali hususunda fevkalade gayretinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Çavuş Raşid (Osman oğlu, Söğütlü), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 2. Bölük Topçusu: Topunun güzel ve başarılı bir şekilde kullanılması, cephane ikmali hususunda fevkalade gayretinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Çavuş İbrahim (Derviş oğlu, Bigalı), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük Cephaneci: Şiddetli ateş altında bataryanın biten cephanesini ikmal uğurunda üstün gayret ve fedakârlığı görüldüğünden Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Çavuş Mehmed (Mustafa oğlu, Çankırılı), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük Topçusu: İdare ettiği topla çok sayıda isabetler elde etmesinden dolayı mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Çavuş Talat (Rüştü oğlu, Şamlı), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 2. Bölük Tarassutçu: 1 Mart 1915 günü muharebesinde en şiddetli ateş altında bozulan telefon hatlarını iki defa tamir ederek haberleşmeyi sağlamasından dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Çavuş Nuri (Mahmud oğlu, Haymanalı), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 2. Bölük Dürbüncü: Yukarıdaki Talat Çavuş’la birlikte telefon hatlarının tamirinde aynı mertebede çalıştığından Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Çavuş İlyas (Mehmed oğlu, İnebolulu), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 2. Bölük Topçusu: Ateşin en şiddetli zamanında emsaline örnek olacak derecede cesaret göstererek bataryasının ateşini sekteye uğratmamasına mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Nefer Mustafa (Hüseyin oğlu, Avanoslu), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 2. Bölük Nişancısı: Yukardaki İlyas Çavuş’la birlikte ateşin en şiddetli zamanında emsaline örnek olacak derecede cesaret göstererek bataryasının ateşini sekteye uğratmamasına mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Çavuş Ömer (Aliş oğlu, Konyalı), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük Topçusu: Vazifesini yaparken insanüstü bir şekilde cansiperane çalıştığı gibi yaralandıktan sonra da yerine bizzat bir vekil seçip bıraktıktan sonra geri çekilerek görevini son derece güzel bir şekilde yapmaktan dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Onbaşı Seyid Ali (Abdülkadir oğlu, Konyalı), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük Nişancısı: Ateşin şiddetli zamanında nişancılıktaki maharetini isbat ederek çok sayıda isabetler elde edilmesini sağlaması ve gayretinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Nefer İsmail (Osman oğlu, Eskişehir), 8. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük Nişancısı: Ateşin şiddetli zamanında nişancılıktaki maharetini isbat ederek çok sayıda isabetler elde edilmesini sağlaması ve gayretinden dolayı Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
İsmail (Şâkir oğlu, Midillili), 4. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük ikmal efradından: En şiddetli ateş altında Rumeli Hamidiye İstihkamı’nda bonetin üzerine çıkıp Ezan-ı Muhammedî okuyarak efradı cesaretlendirmek suretiyle fedakârlık göstermesine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Onbaşı İsmail (Hüseyin oğlu, Konyalı), 4. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük Nişancısı: Muharebede bataryasındaki fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Onbaşı İsmail (Ali oğlu, Bartınlı), 4. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük: Muharebede bataryasındaki fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Nefer Süleyman (Hüseyin oğlu, Bigalı), 4. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük: Muharebede bataryasındaki fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Onbaşı Niyazi (Hüseyin oğlu, Ankaralı), 4. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük: Muharebede bataryasındaki fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Onbaşı Mustafa (Şaban oğlu, Kirmastılı), 4. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük: Muharebede bataryasındaki fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Nasuh (Hüseyin oğlu, Karacabey), 4. Ağır Topçu Alayı 1. Tabur 3. Bölük İkmal Efradından: Muharebede bataryasındaki fevkalade hizmetine mükâfat olarak Gümüş Muharebe Liyakat Madalyasıyla taltifi.
Mustafa Kemal’in (Atatürk) adı listenizde yer almıyor. Osmanlı İmtiyaz, Liyakat ve Harp Madalyaları’nın üçünün de kendisine verildiği biliniyor.
İmtiyaz Madalyası’nın 1882’den ve Liyakat Madalyası’nın 1890’dan itibaren verilmeye başlanan “sivil ve askeri” madalyalar olduğunu, Çanakkale Savaşı’na özel madalyalar olmadığını belirtmekte yarar var.
Gönül ister ki, İstiklal Madalyası’nda ve bugün verilmekte olan Devlet Övünç Madalyası’nda olduğu gibi, Çanakkale Savaşı tüm kahramanları, şehit ve gazileri, özel bir Çanakkale Madalyası ile onurlandırılsınlar.
Erdal Bey merhabalar
Yazının çerçevesini yanlış anlaşıldı sanırım.
18 Mart kahramanı olarak başka başka iradelerle taltif edilen madalya verilenler var. Onlarda yayınlanmıştı başka platformda. Hatta bir yazıda Cevat Paşa Seyit Onbaşı gibi kahramanların madalya taltifi de yer almıştı. Dolayısıyla bu irade ile taltif edilenlerin bir kısmına madalya verilmiştir. Veriliş tarihine de bakarsanız Boğaz Muharebesini kapsamaktadır. 26 Nisan 1915 te çıkan iradede Kara muharebelerinde görev yapan subayların olamayacağı aşikardır.
Sonuç olarak bu imtiyaz ve liyakat madalyaları Çanakkale ye özel bir madalya olduğu için değil başka madalya olmadığından elde bu olduğundan verilmektedir.
Teşekkür ederim
Ahmet Yurttakal
Teşekkürler Ahmet Bey,
Sanırım yazının başlığı başka anlama yol açıyor, genelleştiriyor gibi.
Dedem Osman Zati hakkında sayenizde aydınlandım Emeklerinize sağlık müteşekkirim